Nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và nhu cầu tra cứu pháp luật của tổ chức, cá nhân, ngày 16/4/2012, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Pháp lệnh số 03/2012/UBTVQH13 về pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật. Để thực hiện pháp điển hết các quy phạm pháp luật hiện hành, ngày 29/7/2014, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1267/QĐ-TTg phê duyệt Đề án xây dựng Bộ Pháp điển trong thời hạn 10 năm (từ năm 2014 đến năm 2023), lộ trình xây dựng chia làm 03 giai đoạn (giai đoạn 1 từ năm 2014 đến năm 2017 hoàn thành 08 chủ đề; giai đoạn 2 từ năm 2018 đến năm 2020 hoàn thành 27 chủ đề và giai đoạn 3 từ năm 2021 đến năm 2023 hoàn thành 10 chủ đề).
1. Thông tin về Bộ Pháp điển:
Pháp điển là việc cơ quan nhà nước rà soát, tập hợp, sắp xếp các quy phạm pháp luật đang còn hiệu lực trong các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước ở Trung ương ban hành, trừ Hiến pháp, để xây dựng Bộ Pháp điển. Nói cách khác, pháp điển là việc cơ quan có thẩm quyền tập hợp, thu gom, sắp xếp tất cả các quy định pháp luật đang còn hiệu lực vào một chỗ theo trình tự hợp lý để tiện tra cứu.
Bà Trần Thanh Loan - Phó Trưởng phòng Phòng Pháp điển và hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật
giới thiệu tổng quan về Bộ Pháp điển tại Khánh Hòa ngày 11/9/2020.
Pháp điển của nước ta hiện nay là pháp điển về hình thức (pháp điển không tạo ra quy định pháp luật mới) và được cấu trúc theo chủ đề (với 45 chủ đề). Mỗi chủ đề có thể có một hoặc nhiều đề mục. Trong mỗi đề mục có các phần, chương, mục, tiểu mục, điều, khoản, điểm.
Hiện nay, các cơ quan nhà nước ở Trung ương đã hoàn thành pháp điển 171/271 đề mục. Qua đó, đã làm “sạch” được hơn 5 nghìn trên tổng số 8779 văn bản quy phạm pháp luật ở Trung ương, góp phần nâng cao tính thống nhất, đồng bộ, công khai, minh bạch của hệ thống pháp luật, phục vụ có hiệu quả cho công tác quản lý nhà nước, đồng thời giúp người dân, doanh nghiệp dễ dàng tra cứu.
2. Cách khai thác, sử dụng Bộ Pháp điển:
Bộ Pháp điển được đăng công khai trên Cổng Thông tin điện tử pháp điển. Tổ chức, cá nhân có nhu cầu truy cập địa chỉ phapdien.moj.gov.vn để khai thác và sử dụng. Sau khi truy cập vào địa chỉ trên, màn hình hiển thị:
Chọn “Bộ pháp điển”, màn hình hiển thị 45 chủ đề, được sắp xếp theo thứ tự từ 1 đến 45:
Tổ chức, cá nhân lựa chọn chủ đề quan tâm, ví dụ chọn chủ đề số 1: An ninh quốc gia, kết quả sẽ cho ra 05 đề mục tương ứng (gồm các đề mục: số 1-An ninh quốc gia, số 4 – Biên giới quốc gia, số 7 – Cơ yếu, số 8 – Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam và số 9 – Phòng, chống khủng bố). Màn hình hiển thị như sau:
Bên cạnh tên của từng đề mục có các cụm từ: Xem chi tiết, xem danh mục văn bản.
Nếu người dùng chọn “Xem chi tiết”, màn hình hiện ra toàn bộ nội dung của đề mục.
Nếu người dùng chọn “Xem danh mục văn bản”, màn hình hiện ra toàn bộ danh mục các văn bản sử dụng để pháp điển.
Số của điều trong Bộ Pháp điển xác định theo trình tự sau: Số thứ tự của chủ đề, số thứ tự của đề mục, ký hiệu hình thức của văn bản được pháp điển (quy ước như sau: Luật của Quốc hội là LQ, Pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là PL, Lệnh của Chủ tịch nước là LC, Quyết định là QĐ, Nghị định của Chính phủ là NĐ, Nghị quyết là NQ, Nghị quyết liên tịch là NL, Chỉ thị là CT, Thông tư là TT, Thông tư liên tịch là TL), số thứ tự của văn bản (theo trình tự thời gian, bắt đầu từ số 1), số điều của văn bản và cuối cùng là tên điều của văn bản.
Ảnh minh họa về cấu trúc của số điều trong Bộ Pháp điển.
Ngày 25 tháng 5 năm 2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 81/NQ-CP phê duyệt kết quả pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật đối với các chủ đề: Bổ trợ tư pháp; hình sự; kế toán, kiểm toán; thống kê và 24 đề mục. Qua đó, nâng tổng số đề mục được phê duyệt trong Bộ Pháp điển lên 150 trong tổng số 271 đề mục thuộc 45 chủ đề. Tổ chức, cá nhân có nhu cầu xin truy cập vào địa chỉ: phapdien.moj.gov.vn để tra cứu và sử dụng./.
Kinh Doanh