Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là chính sách bảo hiểm của Đảng và Nhà nước vì quyền lợi của người lao động và Nhân dân, được Nhà nước bảo hộ, do cơ quan BHXH thực hiện với nhiều lợi ích thiết thực giúp người tham gia có chỗ dựa ổn định khi hết tuổi lao động.       

BHXH tự nguyện là loại hình BHXH mà người lao động tự nguyện tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình để hưởng BHXH. Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc nhóm người tham gia BHXH bắt buộc thì đều được tham gia BHXH tự nguyện. BHXH tự nguyện  giúp người dân có thể tích lũy thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu khi về già, nhất là đối với những người không có việc làm ổn định, không có hợp đồng lao động, không được đơn vị sử dụng lao động đóng BHXH định kỳ.

 Theo Điều 10 và Điều 14 Nghị định  134 /2015/NĐ-CP, hiện nay, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng của người lao động được xác định theo công thức sau:

Mức đóng/ tháng =22% * Mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện - Mức nhà nước hỗ trợ đóng.

Trong đó:

- Mức thu nhập đóng BHXH sẽ do người lao động tự chọn nhưng phải đảm bảo:

+ Thấp nhất = Mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn = 1,5 triệu đồng (theo Điều 3 Nghị định 07/2022/NĐ-CP, mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn năm 2022 = 1,5 triệu đồng).

+ Cao nhất =  20 x Mức lương cơ sở = 20 x 1,49 triệu đồng/tháng = 29,8 triệu đồng.

- Mức nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện được tính theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn trong thời gian tối đa 10 năm

Để được hưởng lương hưu hằng tháng, người tham gia BHXH tự nguyện đóng BHXH đủ 20 năm trở lên. Đồng thời, đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định kể từ ngày 01/01/2022. Cụ thể, nam đủ 60 tuổi 06 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 03 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nam sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2028; Nữ đủ 55 tuổi 08 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 04 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nữ sẽ đạt 60 tuổi vào năm 2035. Trường hợp, đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Lương hưu hàng tháng = tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng * mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH

Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động (NLĐ) được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng BHXH: Lao động nam là 20 năm; lao động nữ là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, NLĐ cả nam và nữ được tính thêm 2%, mức tối đa 75%.

Nếu bạn là người lao động tự do, tham gia BHXH tự nguyện bạn có thể lựa chọn mức đóng phù hợp với điều kiện của mình, mức thấp nhất bằng chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (hiện nay là 1.500.000 đồng); như vậy, với tỷ lệ đóng hàng tháng 22%, thì số tiền đóng mỗi tháng tương đương với 330.000 đồng (nhà nước đã hỗ trợ 10%), nhưng tỷ lệ hưởng lương hưu khi đến tuổi có thể đạt đến 75% bình quân mức đóng. Ngoài ra, người hưởng lương hưu còn được cấp thẻ BHYT có mức hưởng 95% khi khám chữa bệnh đúng tuyến. Bên cạnh đó, người thân, người chăm lo cho người tham gia BHXH còn được hưởng chế độ tuất khi người tham gia BHXH qua đời.

BHXH tự nguyện là điểm tựa về già cho lao động tự do. Vì vậy những người lao động tự do hãy tham gia BHXH tự nguyện để chủ động cuộc sống khi về già./.

Hải Tâm