Tháng 8/1941, Chủ tịch Hồ chí Minh về Tổ quốc sau hơn 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước. Trong những ngày đầu mới về nước trực tiếp chỉ đạo hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dựa vào sự bao bọc, che giấu của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ở chiến khu Việt Bắc. Sống và chia ngọt sẻ bùi với đồng bào, hiểu được đồng bào cùng những khó khăn do điều kiện tự nhiên, Người luôn dành sự quan tâm đặc biệt, đồng thời mong muốn cuộc sống của đồng bào tiến kịp với miền xuôi. Bác nhận định: đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết, sẵn sàng chịu hy sinh gian khổ vì mục đích, lý tưởng. Tuy nhiên, do vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, họ sống rải rác với phong tục, tập quán khác nhau. Do đó, Người luôn đau đáu 2 điều, làm sao để đoàn kết dân tộc và nâng cao đời sống của đồng bào đồng bào: “Chính sách dân tộc của Đảng và Chính phủ ta đối với miền núi là rất đúng đắn. Trong chính sách đó có hai điều quan trọng nhất là: Đoàn kết dân tộc và nâng cao đời sống của đồng bào”1.
Bác Hồ với đồng bào dân tộc thiểu số miền núi
Người cũng khẳng định, các dân tộc thiểu số được bình đẳng cùng dân tộc Việt Nam, do đó “Chính phủ sẽ gắng sức giúp cho các dân tộc thiểu số về mọi mặt: a) Về kinh tế, sẽ mở mang nông nghiệp cho các dân tộc được hưởng. b) Về văn hoá, Chính phủ sẽ chú ý trình độ học thức cho dân tộc". Trong những năm tháng cuối đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn trong Di chúc: “Nhân dân lao động ta ở miền xuôi cũng như ở miền núi, đã bao đời chịu đựng gian khổ, bị chế độ phong kiến và thực dân áp bức bóc lột, lại kinh qua nhiều năm chiến tranh. Tuy vậy, nhân dân ta rất anh hùng, dũng cảm, hăng hái, cần cù. Từ ngày có Đảng, nhân dân ta luôn luôn đi theo Đảng, rất trung thành với Đảng. Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”.
Học sinh dân tộc thiểu số trong Đại hội các dân tộc thiểu số ở Khánh Hòa. Ảnh NH
Thực hiện lời dặn của Bác, Đảng và Nhà nước ta luôn thực hiện nhất quán chính sách dân tộc theo nguyên tắc “Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tương trợ nhau cùng phát triển”; đề ra nhiều chính sách dân tộc. Đảng và Nhà nước đã ban hành một hệ thống chính sách khá đồng bộ, đầu tư, hỗ trợ phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi trên tất cả các lĩnh vực. Từ việc thực hiện các chính sách đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế, đời sống đồng bào DTTS và miền núi đã có những chuyển biến quan trọng. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế nông thôn, miền núi được củng cố và tăng cường; các công trình thiết yếu như điện, đường, trường, trạm, chợ thương mại được xây dựng khang trang hơn trước, làm thay đổi căn bản diện mạo vùng DTTS và miền núi; đời sống của của đồng bào các dân tộc được nâng lên rõ rệt.
Đối với huyện Khánh Vĩnh, thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong giai đoạn vừa qua, nhất là những năm gần đây, huyện Khánh Vĩnh đã chú trọng công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức song song với đầu tư phát triển kinh tế xã hội nhằm cải thiện và từng bước nâng cao cuộc sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Huyện Khánh Vĩnh đã huy động, phân bổ, sử dụng, quản lý hiệu quả các nguồn lực để đầu tư phát triển, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế, văn hoá, xã hội ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Chú trọng thực hiện đúng cơ chế, biện pháp thúc đẩy tính tích cực, ý chí tự lực, tự cường của đồng bào các dân tộc thiểu số phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện giảm nghèo đa chiều, bền vững. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, người có uy tín tiêu biểu trong vùng dân tộc thiểu số. Đặc biệt, ngày 19/6/2020, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 được Quốc hội khóa XIV thông qua và bắt đều triển khai trong thực tiễn miền núi, huyện Khánh Vĩnh đã chú trọng công tác triển khai đúng mục tiêu, từng bước hiệu qủa song song với triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững và Nông thôn mới, bắt đầu từ năm 2022.
Đường giao thông về thôn bản ở miền núi Khánh Vĩnh. Ảnh NH
Đến cuối năm 2022, từ sự nỗ lực của hệ thống chính chính trị dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, UBND Tỉnh và nguồn vốn của TW-Tỉnh Khánh Hòa qua Chương trình mục tiêu quốc gia bộ mặt nông thôn miền núi của huyện Khánh Vĩnh chuyển biến, khởi sắc, đời sống vật chất tinh thần của đồng bào được cải thiện. Cụ thể, thu nhập bình quân đầu người 24,8 triệu đồng/năm, tăng cao so với năm 2015, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm đường liên thôn nội đồng đều được bê tông hóa, 100% xã có điện lưới quốc gia; có xã Sông Cầu đạt tiêu chí Nông thôn mới. Đến nay, huyện Khánh Vĩnh có 39/39 khu dân cư đạt danh hiệu văn hóa, đạt tỷ lệ 100%; có 39/39 thôn, tổ dân phố có nhà văn hoá , nhà sinh hoạt cộng đồng. Về giáo dục, tiếp tục duy trì đạt chuẩn quốc gia về công tác XMC, PCGDMN cho trẻ em 5 tuổi, PCGDTH, PCGDTHCS. Toàn huyện có 37 trường học, có 15 trường đạt chuẩn quốc gia; tỷ lệ các cháu mầm non đến lớp đạt 69,58%, trong đó nhà trẻ đạt 31,51% và mẫu giáo đạt 94,71%, học sinh ra lớp ở hệ tiểu học, trung học cơ sở đều tăng cao so với giai đoạn trước. Về y tế, công tác khám chữa bệnh được duy trì thực hiện thường xuyên. Toàn huyện có 14/14 trạm Y tế xã đạt chuẩn quốc gia; 100% trạm y tế xã có Bác sỹ làm việc, trong đó có 4 trạm y tế xã có bác sỹ làm việc thường xuyên tại trạm là Sông Cầu, Khánh Trung, Khánh Đông, Khánh Thượng, 10 Trạm y tế có bác sỹ làm việc 2 buổi/tuần theo Đề án 1816; 100% thôn, bản có cán bộ y tế phụ trách. Có 100% dân cư được phủ sóng phát thanh truyền hình quốc gia, 98% dân cư sử dụng nước hợp vệ sinh ở miền núi…
Mặt khác, huyện Khánh Vĩnh chú trọng thực hiện tốt các chính sách của Đảng – Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc miền núi như 100% trẻ em < 6 tuổi được cấp thẻ BHYT và thanh toán chi phí khám chữa bệnh đầy đủ, kịp thời; 100% hộ nghèo được cấp thẻ BHYT đầy đủ, thanh toán từ nguồn BHYT; thực hiện đầy đủ chế độ hỗ trợ cho học sinh là người dân tộc thiểu số như chế độ học bổng , chế độ hỗ trợ tiền ăn trưa cho trẻ em học sinh…Xây dựng, củng cố và thực hiện đúng chế độ chính sách cho 35 quần chúng cốt cán người có uy tín. Thực hiện tốt công tác đầu tư thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn miền núi, nhất là 2 Chương trình Giảm nghèo bền vững và Chương trình Hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi. Các hoạt động các tín ngưỡng, tôn giáo của đồng bào dân tộc luôn luôn được tạo điều kiện, tuân thủ các qui định của pháp luật, đảm bảo được tình hình an ninh, trật tự địa phương. Qua việc thực hiện công tác dân tộc ở địa phương, huyện Khánh Vĩnh đã phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân trong việc thực hiện các nội dung chính sách triển khai trên địa bàn, nâng cao hiệu quả các chính sách trong thực tiễn và nâng cao việc phối hợp giữa các cơ quan ban ngành của địa phương trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chính trị.
Một điều khẳng định là thực hiện tốt Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh cho thấy hiệu quả là đồng bào các dân tộc tin tưởng và Đảng, Nhà nước; đã phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng và khơi dậy tinh thần tự lực, khát vọng, vượt khó vươn lên, tiếp tục thay đổi nếp nghĩ, cách làm, đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Hy vọng, đến năm 2025, trên cơ sở nhận thức sâu sắc Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, huyện miền núi Khánh Vĩnh sẽ thực hiện tốt các nhiệm vụ đầu tư phát triển và công tác vận động quần chúng trên địa bàn huyện, đưa huyện thoát khỏi huyện nghèo theo Nghị quyết 09/BCT của Bộ Chính trị.
Văn Trường Phúc