Gia đình là tế bào của xã hội và nó được ví như xã hội thu nhỏ. Trong xã hội thu nhỏ đó con người được sinh ra, lớn lên và bước đầu hình thành nhân cách con người. Nhân cách đó dẹp hay xấu phần lớn tùy thuộc vào các mối quan hệ, vai trò, lối ứng xử của những con người trong xã hội thu nhỏ đó. Nói như vậy, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của gia đình đối với một con người. Đặc biệt trong vấn đề giáo dục đạo đức cho con cháu, gia đình có vai trò rất quan trọng. Trong đó, truyền thống đạo đức của gia đình có ảnh hưởng sâu sắc và trực tiếp đến con trẻ. Ngay từ thuở lọt lòng, đứa trẻ đã được ông bà, cha mẹ cùng với những người thân yêu trong gia đình chăm sóc, nuôi dạy. Chính vì vậy, mối quan hệ ông bà, cha mẹ, anh chị em sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình cảm của trẻ. Đặc biệt đối với tuổi vị thành niên, các em đang trong giai đoạn hình thành thái độ nhận xét, đánh giá về sự quan tâm, những mối tương quan giữa các thành viên trong gia đình… thì vai trò của gia đình càng có ảnh hưởng quyết định đến suy nghĩ, tình cảm của các em.
Giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình là nền tảng, tiền đề để hình thành nhân cách con người quả không sai, chắc có lẽ trong xã hội, mỗi người chúng ta đã từng chứng kiến nhiều trường hợp, nếu đứa trẻ được sống trong một gia đình nề nếp, có ông bà, cha mẹ và anh chị em trong gia đình luôn ứng xử với nhau theo những giá trị đạo đức chuẩn mực, thì những điều này sẽ tác động trực tiếp, thường xuyên, lâu dài và mạnh mẽ đến trẻ. Do vậy, trẻ sẽ dễ dàng tiếp nhận và thực hiện lối ứng xử đó một cách tự nguyện. Còn trong trường hợp đứa trẻ sống trong một gia đình không hòa thuận, ông bà, cha mẹ không sống đúng với vai trò của mình, cha mẹ không quan tâm đến con cái, chỉ biết lo lắng cho công việc, giao phó hoàn toàn việc giáo dục con cái cho nhà trường, không biết và cũng không để tâm đến suy nghĩ của con cái, ai cũng có lối sống ích kỷ… thì chắc hẳn những điều này sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống đạo đức của trẻ.
Gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành nề nếp đạo đức, lối sống cho con cái, điều này còn được thể hiện qua sự quan tâm chăm sóc, dạy dỗ, ân cần chỉ bảo của cha mẹ. Ví dụ như trước khi trẻ đi học, nếu cha mẹ dạy dỗ, dặn dò kỹ lưỡng con em ăn mặc chỉnh tề, đầu tóc gòn gàng, vào lớp học không được nói chuyện, vâng lời cô giáo… thì nhất định các em sẽ trở thành những con ngoan, trò giỏi, có ý thức tổ chức kỷ luật tốt. Còn nếu khi trẻ em đi đến trường học, trong quá trình vui chơi với bạn bè có xảy ra xô xát với bạn trong lớp, khi về nhà trẻ nói với cha mẹ, nếu cha mẹ có lối ứng xử “bạn n&agra